کاشت داشت برداشت
برنج یکی از محصولات مهم کشاورزی استان های شمالی محسوب میشود که برای به ثمره رساندن آن مشقت های زیادی را یک کشاورز تحمل می کند. کاشت داشت برداشت کل مراحل این فرایند است که در این جمله گنجانده شده است.
مرحله اول کاشت برنج
تا به حال دقت کردید که چرا بهار فصل دانه ریزی است ؟ به دانه برنج در گویش مازندرانی تیم tim و به مکانی که دانه را در آن میریزند تا جوانه بزند تیمجار می گویند.
بهار فصل نو شدن است و همه چیز نو و تازه است حتی لباس های تنمان . کاشت برنج مراحل خاصی را نمی خواهد اما اینکار تجربه و دانش یک کشاورز را لازم دارد تا زمین را اماده برای کاشت دانه کند. در فصل پاییز و زمستان از کنار یک مزرعه کشاورزی که گذر کنید می بینید که مانند یک تالاب پر آب است و پرندگان چه خانگی چه جنگلی در آن به شنا و بازی مشغول هستند . این کار باعث میشود زمین حاصلخیز تر شود و استفاده از کود های حیوانی هم در حاصل خیز بودن زمین موثر است.
مرحله دوم داشت برنج
حال که زمین را آماده برای کاشتن کردیم. به زمان مناسب اواخر اسفند شروع به دانه ریزی می کنیم . تا حالا دقت کردید که چرا اوایل بهار از کنار زمین های کشتزار رد می شوید و روی قسمت هایی از آن منطقه پلاستیک کشیده اند؟ این عمل فقط برای دوره دانه ریزی انجام میشود، چون این دانه ها در هوای کمی گرمتر بهتر رشد می کنند . این محل حجم زیادی از گیاه نشایی را در بر دارد و در اصل به آن بانک نشا می گویند .
مرحله داشت کمی پیچیده و مهارت فراوان می خواهد . چرا که باید زمان نشا و کود دادن به محصول را تعیین کرد.
نشا
دانه های رشد کرده که سبز شدند و به شالی تبدیل شدند . این شالی ها را از ریشه در میآوردند و در محلی دیگر کمی باز باز و با فاصله و تکی می کارند . این عمل هم باعث میشود محصول خوب رشد کند هم مواد معدنی داخل زمین به اندازه میان شالی ها پخش شود .
معمولا هزینه نشا کردن خیلی زیاد است . زیرا که زمین دار کارگر می گیرد و این کارگر نیز معمولا هزینه یک روز کارگری دوبله را از برنجکار می گیرد . گاهی حتی یک نفر سر کارگر میشود و چندین کارگر را در پوشش خود قرار میدهد و حتی بیم و مزایای بخصوصی به انها میدهند.
البته بعضی از مزرعه دارها زرنگ شدند و به هم کمک می کنند. به طور مثال 10 زمین دار که همسایه هم هستند با هم از زمین اولین نفر شروع می کنند و تا پایان دهمین نفر برای هم نشا می کنند تا از هزینه های کمر شکن پرهیز کنند.
وجین
وجین کردن محصول به این معناست گاهی که علف های هرز ما بین شالیزار رشد می کنند ، آنها را می کنند تا از مواد معدنی در زمین مصرف نکنند و این باعث تقویت شالی ها میشود.
مرحله سوم برداشت
مثل همه اعمال انسانها زمانی که در این دنیا هر کار خوب و زحمت کشیده باشیم. در اخرت پاداش خواهیم گرفت. این مرحله از برنجکاری هم این است . که چون زحمت زیادی برای محصول می کشیم برداشت محصول هم با انرژی و محصول عالی انجام میشود.
مرحله برداشت خود نیز پروسه ای طولانی دارد . به این ترتیب که اول با کمباین یا ماشین آلاتی که برداشت را انجام میدهند شالی ها را دسته کرده و به روش قدیم که حسابی خستگی هم داشت دانه ها را از ساقه ها جدا می کردند . اما امروزه با کمباین کار براحتی انجام میشود و همانطور که درو می کند درجا دانه را از ساقه جدا کرده و داخل کیسه می کنند .
و به کارخانه می برند و در آنجا با وسیله ها و تکنولوژی های جدید سبوس را از دانه جدا می کنند .
در کارخانه های شالیکوبی دو عملیات انجام میشود . ابتدا دانه و سبوس را جدا می کنند و سپس به کشاورز حق انتخاب میدهند . یا برنج را به آنها می فروشند و یا اینکه به عنوان امانت دار کنار برنج های دیگر به فروش میرسانند و سپس پول خود را دریافت می کنند .